Kto może zostać dawcą organów? Co czuje biorca tuż przed przeszczepieniem narządu? Jak wygląda życie po transplantacji? Czy możemy wyrazić zgodę lub sprzeciw na pobranie organów po śmierci? Ile osób w Polsce czeka na nowe życie? Czy ta kwestia w ogóle mnie dotyczy? Wokół transplantacji jest wciąż wiele znaków zapytania. Mity, stereotypy i niski poziom wiedzy nie pomagają w ratowaniu zdrowia i życia ludzi. Jak temu zaradzić? Młodzież z wielkopolskich szkół średnich stawiła czoła wyzwaniu. Transplantacja bez tajemnic - to hasło inauguracji 12. edycji kampanii społecznej Drugie życie w Wielkopolsce!

W Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu młodzież z 32 wielkopolskich szkół szkoliła się z medycznych, etycznych i prawnych aspektów przeszczepienia narządów. Przed warsztatami uczniowie szkół średnich wzięli udział w transplantacyjnej grze miejskiej - Transplantacja bez tajemnic.

To mnie dotyczy!

- Nie znam nikogo, kto jest po transplantacji, ale chciałam zaangażować się w tę akcję, żeby zrobić coś dobrego dla innych. Dopiero tu, podczas gry miejskiej i warsztatów, przekonałam się, że to nie tak. Każdy z nas może być w sytuacji biorcy lub dawcy. Ta kampania jest dla nas wszystkich i o nas wszystkich - powiedziała jedna z uczennic ze szkoły im. I. J. Paderewskiego w Lubaszu, która dziś przyjechała do Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu i wzięła udział w transplantacyjnej grze miejskiej. Młodzież wchodząca w dorosłość poznaje różne aspekty życia, również te mniej optymistyczne.

O tematach takich jak choroba czy śmierć rozmawia się trudno i rzadko. W tym wieku młodzi ludzie mają wrażenie, że są niezniszczalni. Z drugiej strony młodzieży zarzuca się zobojętnienie na ważne kwestie społeczne, a nawet egoizm. - Uczniowie biorący udział w kampanii nie chcą być i nie są obojętni. Mają siłę i chęć do działania, chcą być aktywni, rozmawiać o rzeczach ważnych - jak dorośli. Potrzebują tylko wsparcia, wiedzy, wyznaczenia kierunku - podkreśliła Agnieszka Gołębiewska, koordynator akcji w szkole prowadzonej przez Edukację Lubasz. Kampania Drugie życie jest dla młodzieży drogowskazem na drodze do odkrywania faktów na temat przeszczepiania narządów.

Transplantacja bez tajemnic

24 stycznia, dwa dni przed Ogólnopolskim Dniem Donacji i Transplantacji, młodzież biorąca udział w wielkopolskiej edycji kampanii społecznej Drugie życie organizowanej przez Fresenius Medical Care Polska miała szansę wiele nauczyć się o transplantacji. Zespoły szkolne wzięły udział w transplantacyjnej grze miejskiej. Zadaniem młodzieży było odnaleźć cztery miejsca w Poznaniu (CK Zamek, Teatr Polski - Malarnię, Bibliotekę Uniwersytecką oraz Urząd Wojewódzki w Poznaniu), w których na uczniów czekały osoby po przeszczepie, ksiądz, eksperci z zakresu prawnych i medycznych aspektów transplantacji. Ich tożsamość była tajemnicą. Każdy ekspert odnaleziony przez uczniów, opowiadał w kilku zdaniach o wybranych zagadnieniach związanych z transplantacją. Po spotkaniu młodzież wypełniła test wiedzy o transplantacji. - Niektóre pytania były oczywiste i miały 100 proc. poprawnych odpowiedzi, inne pokazywały realne wątpliwości. To znak dla nas, ekspertów akcji, na co podczas wykładu dla młodzieży zwrócić szczególną uwagę. Które tematy wymagają głębszej analizy i czasu, żeby zostały odpowiednio zrozumiane. W takiej interaktywnej relacji młodzież jest w stanie wyjaśnić wszystkie swoje wątpliwości - mówi dr hab. n. med. Maciej Głyda, Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Transplantologii Klinicznej, który od pierwszej edycji kampanii kieruje zespołem lekarzy transplantologów, wspierających Drugie życie.

- Nawet jeśli uznam, że transplantacja jest ważna, gdzie mam szukać informacji? Kogo zapytać? Jak dotrzeć do osób, które mogą mi o tym opowiedzieć? W Internecie można znaleźć wiele, ale jak to zweryfikować? - zastanawia się uczennica z Lubasza. Kampania Drugie życie ma rozwiązanie. Integrując kilka środowisk eksperckich, m. in. lekarzy, prawników, etyków, wreszcie młodzież zainteresowaną tą kwestią, daje szansę na rzetelną dyskusję na temat transplantacji. To buduje przestrzeń do konfrontacji z mitami narosłymi wokół tego tematu. Dlatego kontynuacją transplantacyjnej gry miejskiej były warsztaty przygotowane dla młodzieży przez ekspertów kampanii Drugie życie, które poprowadzili: dr hab. n. med. Maciej Głyda, ekspert medyczny akcji; dr Aneta Sieradzka, ekspert w dziedzinie prawnych aspektów transplantacji, ks. dr Adam Sikora, specjalista w kwestiach etycznych przeszczepiania narządów oraz osoby po transplantacji.

Życie jest piękne

- Chcemy by transplantacja nie była tematem tabu. Aby każde pytanie, które przychodzi nam do głowy, mogło być zadane bez obawy, że to kwestia zbyt wrażliwa, zbyt osobista, zbyt trudna. Dziękując za nowe życie mamy obowiązek opowiadać o naszych doświadczeniach. Nie jest łatwo mówić o tym co się czuje, kiedy wiesz, że Twoje dziecko umiera, a jedynym ratunkiem jest przeszczep. Nie jest łatwo opowiedzieć o emocjach, które towarzyszą ci, gdy otwierasz oczy po operacji i mąż mówi, że wszystko się udało, że moja nerka podjęła pracę w ciele Sebastiana. Ale to, że nie jest to łatwo, nie znaczy, że to niemożliwe - mówi Sylwia Szkudlarek, która w 2005 roku oddała nerkę 7-letniemu wtedy synowi. Dziś, razem z Sebastianem, który jest niewiele starszy od uczestników szkolenia, opowiadali swoją historię i przekonywali młodzież do tego, by nie bała się zadawać pytań trudnych, delikatnych, emocjonalnych. Transplantacja to nie jest temat tabu. To nie jest tajemnica.

Kampania Drugie życie – sukces tkwi w konsekwencji

Kampania społeczna Drugie życie rusza w Wielkopolsce już 12 raz. Z roku na rok powiększa się grono osób wspierających akcję i uczniów zainteresowanych udziałem w niej. - To jednocześnie wyróżnienie i wyzwanie, że instytucje, lekarze, osoby po przeszczepieniu, nauczyciele i młodzież kolejny rok chcą z nami pracować i promować świadome dawstwo narządów. Fresenius Medical Care konsekwentnie od 11 lat wspiera młodzież w tym, by miała odwagę mieć własne zdanie o transplantacji. Zainteresowanie uczniów nie słabnie, w tym roku rekordowo wiele szkół zgłosiło się do akcji, aż 44 placówki, to dowód, że tę inicjatywę warto kontynuować - mówi dr Tomasz Prystacki, Prezes Zarządu Fresenius Medical Care Polska, organizator kampanii. Pierwsza edycja kampanii ruszyła w roku szkolnym 2008/2009 w Wielkopolsce. Od tamtej pory do akcji promującej rozmowę o oświadczeniach woli i świadomym dawstwie narządów przystąpiło osiem kolejnych województw (małopolskie, lubuskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie, łódzkie, śląskie, dolnośląskie i podkarpackie). Około 400 tysięcy zaangażowanych w kampanię uczniów z ponad 880 szkół średnich rozdało 1 150 000 oświadczeń woli, a zwycięzcy wsparli czekami charytatywnymi kilkadziesiąt osób i instytucji. Od 2010 roku kampania Drugie życie w Wielkopolsce i Małopolsce jest częścią uruchomionego przez Polską Unię Medycyny Transplantacyjnej „Partnerstwa dla Transplantacji” - ogólnopolskiego programu rozwoju przeszczepiania narządów.

Fresenius Medical Care jest największym na świecie dostawcą produktów i usług dla osób z chorobami nerek, z których około 3,2 miliona pacjentów na całym świecie regularnie poddawanych jest leczeniu dializami. Dzięki sieci 4000 stacji dializ Fresenius Medical Care zapewnia leczenie dializą 342 tys. pacjentów na całym świecie. Fresenius Medical Care jest również wiodącym dostawcą produktów do dializy, takich jak aparaty do dializ lub dializatory. Oprócz podstawowej działalności firma świadczy powiązane usługi medyczne w zakresie koordynowanej opieki medycznej.

W Polsce Fresenius Medical Care Polska S.A. jest obecny od prawie 30 lat. Produkty firmy do hemodializy i dializy otrzewnowej wykorzystywane są w większości stacji dializ na terenie całej Polski, zarówno w ośrodkach publicznych, jak i niepublicznych. Obecnie Fresenius Medical Care świadczy usługi dializacyjne poprzez spółkę Fresenius Nephrocare Polska, która tworzy największą w Polsce sieć placówek dializacyjnych - Centrum Dializ Fresenius. Wszystkie zabiegi wykonuje na podstawie kontraktu z NFZ.

Dializa jest zabiegiem umożliwiającym oczyszczenie krwi z toksycznych produktów przemiany materii, usunięcie nadmiaru wody z organizmu i wyrównanie zaburzeń jonowych krwi w sposób zbliżony do tego, w jaki czyni to nerka. W nefrologii stosuje się zabiegi dializacyjne u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek, którzy nie kwalifikują się do zabiegu przeszczepienia nerki, bądź oczekują na ten zabieg. Jest to zabieg podtrzymujący przy życiu.

Hemodializa jest to dializa pozaustrojowa. Polega na stworzeniu stałego dostępu naczyniowego, dzięki czemu można pobierać strumień krwi do dializatora, w którym krew jest oczyszczana (przy pomocy specjalnego płynu dializacyjnego). Po jednej stronie błony dializatora przepływa krew, a po drugiej - płyn dializacyjny. Na zasadzie dyfuzji zbędnie produkty przemiany materii przedostają się przez błonę półprzepuszczalną z krwi do płynu dializacyjnego. Oczyszczona krew wraca do pacjenta. Dializowany chory musi wykonywać zabieg w stacji dializ trzy razy w tygodniu. Każda wizyta trwa kilka godzin.

Dializa otrzewnowa jest to dializa wewnątrzustrojowa. Błona otrzewnowa wykorzystana jest jako półprzepuszczalna błona dializacyjna. Do jamy brzusznej wprowadzany jest płyn dializacyjny. Płyn wprowadza się poprzez specjalistyczny cewnik umieszczany na stałe w jamie brzusznej pacjenta. Zabiegi wykonywane są samodzielnie przez pacjenta w domu, po przejściu odpowiedniego szkolenia. Pacjent do ośrodka dializ udaje się tylko na kontrolę.

W Polsce obecnie działa około 260 stacji dializ, w których dializowanych jest prawie 20 tys. pacjentów.