Stanowisko profesora Liberadzkiego w sprawie umów dotyczących budowy i zarządzania płatnymi odcinkami autostrady A2
- Szczegóły
- Kategoria: Informacje
Poniżej publikujemy stanowisko prof. Liberadzkiego.
W okresie tworzenia podstaw prawnych i instytucjonalnych autostrad płatnych w Polsce (1994-1997) we Francji funkcjonowało już 6411 km autostrad płatnych, we Włoszech 5566 km, w Hiszpanii 2039 km, zaś w Grecji 871 km. Autostrady płatne zaczęły powstawać na Węgrzech (42 km) i w Austrii (179 km).
W dniu 4 września 1995r. Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad[ 1 kwietnia 2002 roku ABiEA została rozwiązana i zastąpiona przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.], działając na podstawie ustawy o autostradach płatnych, skierowała zaproszenia do udziału w kwalifikacji wstępnej postępowania przetargowego o udzielenie koncesji na budowę i eksploatację autostrady A2 pomiędzy Świeckiem, a Strykowem z podziałem na trzy następujące odcinki: Świecko - Poznań, Poznań - Konin, Konin - Stryków (o łącznej długości 362 km). Zgłoszono siedem wniosków na wszystkie trzy odcinki koncesyjne i jeden wniosek na trzeci odcinek koncesyjny. Do drugiego etapu zakwalifikowano trzy oferty:
- AUTOSTRADA WIELKOPOLSKA S.A. (AW S.A.)
- EUROUTE POLSKA S.A.
- AUTOSTRADY S.A. (w końcowej fazie AUTOSTRADY S.A. wycofały swoją ofertę i połączyły się z AW SA).
Prace przetargowe zostały zakończone w lutym 1997 r. Komisja Przetargowa Ministra TiGM (Transportu i Gospodarki Morskiej) wskazała ofertę AW SA jako najkorzystniejszą. A zatem wyboru koncesjonariusza nie dokonał Minister TiGM, ale Komisja Przetargowa powołana w trybie art. 45 ustawy z 1994 r. o autostradach płatnych w ówcześnie obowiązującym brzmieniu. Kryteria oceny dokumentacji do kwalifikacji wstępnej przez Komisję Przetargową określało osobne rozporządzenie Ministra TiGM w sprawie szczegółowych zasad postępowania przetargowego na udzielenie koncesji na budowę i eksploatację autostrad płatnych wydane na podstawie art. 47 - 50 ustawy o autostradach płatnych. Opinię ws. kryteriów oceny dokumentacji oraz wyników kwalifikacji wstępnej wydała Rada do Spraw Autostrad, organ kolegialny, działający na podstawie art. 17 i 18 ustawy o autostradach płatnych. Radę tworzyli przedstawiciele Prezydenta RP, Prezesa Rady ministrów, Prezesa Rządowego centrum Studiów Strategicznych oraz kilku resortów i Komendy Głównej Policji.
AW S.A. została zawiązana w 1992 roku jako pierwsza polska spółka celowa. Kapitał akcyjny AW S.A. o wartości 360,5 mln zł był podzielony następująco: Elektrim S.A. (28,4%), Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. (20%), Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji Warta S.A. (20%), Wielkopolski Bank Kredytowy S.A. (9,8%), Autostrady S.A. (9,7%), Kulczyk Holding S.A. (5,0%), Impexmetal (5,0%), Huta Aluminium Konin (5%), El Trade (2,4 %) i inni (1%).
"Żadna ze zgłoszonych ofert nie spełniała wszystkich warunków przetargowych, jednakże Komisja nie skorzystała z możliwości uznania bezskuteczności przetargu na podstawie par. 20 ww. rozporządzenia. Uznano, iż przy spełnieniu określonych warunków, możliwe będzie wynegocjowanie umowy koncesyjnej zgodnej z warunkami przetargu i intencją ustawodawcy. W dniu 10 marca 1997 r. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej wydał decyzję o udzieleniu spółce AUTOSTRADA WIELKOPOLSKA S.A. z siedzibą w Poznaniu trzech koncesji na budowę i eksploatację trzech odcinków autostrady A2. Koncesje wydane zostały na okres 30 lat" [Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad, Realizacja programu budowy autostrad - raport, Warszawa, Maj 2001].
Koncesja została udzielona na okres 30 lat licząc od dnia jej udzielenia (pkt V Koncesji). Punkt VI Koncesji wymienia przesłanki jej cofnięcia: naruszenie warunków umowy koncesyjnej lub obowiązków wynikających z art. 57 ustawy o autostradach płatnych: do nich należy m.in. zgromadzenie środków finansowych na budowę i podjęcie eksploatacji autostrady, czy też terminowej realizacji procesu inwestycyjnego (art. 57 pkt. 1 i 4 ww. ustawy).
W dniu 12 września 1997 r. podpisana została umowa koncesyjna na budowę i eksploatację autostrady płatnej A2 na odcinkach Świecko - Poznań, Poznań - Konin, Konin - Stryków. AW S.A. miała wejść na plac budowy odcinka Krzesiny - Września, który wraz z istniejącym odcinkiem Września - Konin umożliwił po dwóch, trzech latach eksploatację 100 km płatnego połączenia autostradowego Poznań - Konin. Cała trasa od Świecka do Strykowa miała powstać w ciągu 8-10 lat. Wartość inwestycji oceniono na 2-2,5 mld USD, a zwrot kosztów planowano w ciągu 18 lat przy koszcie przejazdu samochodem osobowym 1 km szacowanym na ok. 13 groszy (ok. 4 centy USD). "(…) Koncesjonariusz nie mógł zgromadzić środków finansowych i rozpocząć budowy autostrady. Ponadto okazało się, że istnieją trudności w zapewnieniu przez koncesjonariusza możliwości finansowania całości inwestycji - trzech odcinków koncesyjnych". Koncesjonariusz nie wypełnił tym samym podstawowego zobowiązania wynikającego z udzielonej koncesji i w tym momencie należało cofnąć koncesję.
"Jesienią 1997 r. Unia Europejska wyraziła gotowość udzielenia dodatkowych środków finansowych, w ramach funduszu PHARE, w wysokości 45 mln ECU, na realizację tzw. autostradowej obwodnicy Poznania, tj. odcinka autostrady A2 o długości 13,3 km pomiędzy węzłami Komorniki i Krzesiny, wchodzącego w zakres udzielonej koncesji. W tym celu w lipcu 1998 r. sporządzony został aneks nr 1 do umowy koncesyjnej, wyłączający projektowanie i budowę Obwodnicy Poznania z zakresu zadań Koncesjonariusza, pozostawiając jednak koncesjonariuszowi jej eksploatację i utrzymanie".
Wyłoniony w 1997 r. rząd Akcji Wyborczej Solidarność był krytycznie nastawiony do systemu koncesyjnego. Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów na posiedzeniu w dniu 18 września 1998 roku przyjął dokument "Nowelizacja Programu budowy autostrad w Polsce - podstawowe cele, środki i rekomendacje". Jednak dopiero 8 września 2000 r. Sejm przyjął odpowiednią nowelizację ustawy o autostradach płatnych umożliwiającą wdrożenie nowego systemu finansowania autostrad.
"Z uwagi na brak finansowania dla wszystkich trzech odcinków koncesyjnych, Minister TiGM, na wniosek Koncesjonariusza, wydał w dniu 5 maja 1999 r. decyzję nr TR-0201-10/99 o uchyleniu koncesji na odcinku Konin-Stryków, tym samym ograniczając zakres koncesji dla AW S.A. do dwóch odcinków (Świecko - Poznań, Poznań - Konin). Po uzyskaniu rekomendacji Rady Ministrów, w dniu 29 października 1999r. zawarty został aneks nr 2 do umowy koncesyjnej, przygotowany na podstawie długotrwałych negocjacji i konsultacji z firmami doradczymi. Zawiera on postanowienia w zakresie wydłużenia okresu koncesji, struktury finansowej projektu, a także bardziej dokładny zakres podziału ryzyka związanego z projektem".
"W dniu 11 stycznia 2000 r. Minister TiGM wydał dwie decyzje o zmianie koncesji na budowę i eksploatację płatnej autostrady A2. Na ich mocy Minister zmienił podział na odcinki koncesyjne na nowy: Świecko - Nowy Tomyśl i Nowy Tomyśl - Konin. Wydłużony został okres koncesji z 30 do 40 lat od momentu wydania pierwotnych koncesji, tj. od dnia 10 marca 1997 r. Równocześnie przewidziany został mechanizm przedłużania okresu w przypadku tzw. nieuniknionych opóźnień. W decyzji koncesyjnej obejmującej odcinek Nowy Tomyśl - Konin uwzględnione zostały umowne postanowienia (wynikające z treści Aneksu nr 1 do umowy koncesyjne z dnia 17 lipca 1998 r.) dotyczące wyłączenia z obowiązków Koncesjonariusza zgromadzenia środków finansowych na budowę oraz budowy przez Koncesjonariusza płatnej autostrady A2 na odcinku Komorniki - Krzesiny (tzw. Obwodnica Poznania).
W dniu 28 lipca 2000 r. Minister TiGM zawarł z koncesjonariuszem aneks nr 3 do umowy koncesyjnej. Jego treść ograniczała się do wydłużenia terminu uzyskania Zamknięcia Finansowego, koniecznego ze względu na przystąpienie do udziału w przedsięwzięciu Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz koniecznością dokładnego przygotowania bardzo dużej ilości dokumentów niezbędnych do Zamknięcia Finansowego, wymaganych ze strony banków komercyjnych uczestniczących w przedsięwzięciu (…) jak również przez stronę rządową (Ministra Finansów, i Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej).
Po uzyskaniu rekomendacji Rady Ministrów (Uchwała Nr 66/2000 z dnia 28 października 2000 r.) w dniu 30 października zawarty został aneks nr 4 do umowy koncesyjnej, dostosowujący postanowienia umowy koncesyjnej do ostatecznych rozwiązań finansowych przedsięwzięcia. Podpisane zostały także pozostałe dokumenty finansowe, niezbędne do osiągnięcia przez koncesjonariusza tzw. Zamknięcia Finansowego, w tym udzielona została Europejskiemu bankowi Inwestycyjnemu gwarancja Skarbu Państwa na spłatę zaciągniętego przez Koncesjonariusza kredytu".
Z dniem 1 kwietnia 2002 roku rozwiązano Agencję Budowy i Eksploatacji Autostrad, która zgodnie z ustawą była odpowiedzialna za całokształt zagadnień budowy i eksploatacji autostrad płatnych, w tym kontroli należytego wywiązywania się koncesjonariuszy z umów koncesyjnych. Tym samym ogólna administracja drogowa przejęła na siebie nietypową, nową dla niej działalność.
W czerwcu 2009 zakończono negocjacje między Ministerstwem Infrastruktury a Autostradą Wielkopolską II SA w sprawie finansowania i budowy odcinka A2 Świecko - Nowy Tomyśl, o długości 105,9 km. 29 czerwca 2009 r. podpisano plan finansowy stanowiący integralną część umowy koncesyjnej.
W systemie koncesyjnym, na podstawie koncesji wydanych przeze mnie w 1997 r. oddano do użytku w Polsce 151 kilometrowy odcinek Autostrady A1 między Gdańskiem a Toruniem, 105,9 km odcinka A2 od granicy z Niemcami do Nowego Tomyśla, 149 km A2 na odcinku Nowy Tomyśl - Konin i 61 km A4 na odcinku Katowice - Kraków, co razem daje 466,9 km autostrad na 1362 km oddanych do użytku autostrad (stan na koniec 2012 roku) i 1641 km oddanych do użytku autostrad (stan na koniec 2017). Łatwo wyliczyć, że w roku 2012, kiedy wszystkie autostrady w systemie koncesyjnym były oddane do użytku, stanowiły one ponad 34% ogólnej sieci autostrad. W chwili obecnej, mimo, że systemu koncesyjnego się nie kontynuuje, to stanowią one ponad 28 % w sieci autostrad w Polsce. Bez systemu koncesyjnego, mielibyśmy obecnie o ponad ¼ autostrad mniej niż mamy. Te autostrady istnieją, służą społeczeństwu, pozwoliły uniknąć wielu ofiar na drogach.
--
Bogusław Liberadzki, fot. arch. B.L.
Rozpoczął się sezon na kleszcze
Te niewielkie pajęczaki są niebezpieczne dla naszego zdrowia, mogą przenosić wirusy, bakterie czy pierwotniaki. Dlatego po powrocie ze spacerów powinniśmy dokładnie oglądnąć swoje ciało. Kleszcza...
Wojewoda wielkopolski przyznał dotację dla wielkopolskiego WOPR-u
Pieniądze przyznane przez wojewodę przeznaczone zostaną na działania poprawiające bezpieczeństwo nad wielkopolskimi wodami w trakcie sezonu letniego. Kwota dotacji wynosi 28 tys. złotych. - Dzięki...
Strajk maszynistów Deutsche Bahn
W środę 24 stycznia rozpocznie się strajk maszynistów Deutsche Bahn, który potrwa do poniedziałku 29 stycznia włącznie. Zakłócenia w transporcie wystąpią na połączeniach dalekobieżnych, regionalnych...
Apel Zachodniej Izby Przemysłowo - Handlowej w sprawie modernizacji i elektryfikacji linii kolejowej numer 203
Zachodnia Izba Przemysłowo - Handlowa wystosowała apel dotyczący modernizacji i elektryfikacji linii kolejowej numer 203 łączącej Tczew z Kostrzynem nad Odrą. Linia łączy także stacje w Krzyżu, Pile...
Bez pomocy rządu Program Czyste Powietrze zbankrutuje - ostrzegają Polski Alarm Smogowy i Fundacja Instrat
Program Czyste Powietrze znalazł się na skraju bankructwa - ostrzegają Polski Alarm Smogowy oraz Fundacja Instrat. Każdego tygodnia zaległości płatnicze rosną o kolejne sto milionów złotych. Bez...
Premiera teledysku do kultowego utworu 'Jolka, Jolka pamiętasz'
We wtorek (14 grudnia) odbyła się premiera teledysku do kultowego utworu „Jolka, Jolka pamiętasz” połączona z zapowiedzią Jubileuszowego koncertu Felicjana Andrzejczaka z zespołem i kwartetem...
Browar Grodzisk udostępnia dla wszystkich recepturę legendarnego piwa
Dzięki udostępnieniu tradycyjnej receptury piwa grodziskiego, każdy może uwarzyć ten kultowy trunek.
Miejsca biwakowe, na których można przenocować. Lasy Państwowe ruszają z projektem 'Zanocuj w lesie
W ramach projektu "Zanocuj w lesie", od dziś Lasy Państwowe udostępniają specjalne miejsca do nocowania na łonie przyrody. W województwie wielkopolskim wyznaczono kilkadziesiąt obszarów leśnych...
Wielkopolskie cmentarze w liczbach
Wg danych Urzędu Statystycznego, w ubiegłym roku w Wielkopolsce było 1 337 cmentarzy, o łącznej powierzchni 1 542,01 ha. Najwięcej w powiecie poznańskim, czarnkowsko-trzcianeckim i gnieźnieńskim. W...
Od poniedziałku drożeje przejazd autostradą A2 na odcinku między Nowym Tomyślem, a Koninem
Od 15 lutego zmianie ulegają stawki opłat za przejazd płatnymi odcinkami Autostrady Wielkopolskiej na trasie Nowy Tomyśl - Konin. Zmiana podyktowana jest rosnącymi kosztami utrzymania autostrady...
Nowe paliwo na stacjach benzynowych w Polsce
Od 1 stycznia 2024 roku na stacjach paliw w Polsce będzie wprowadzane nowe paliwo – benzyna 95 z dziesięcioprocentową zawartością bioetanolu, oznaczona kodem E10. Benzyna E10 zastąpi na stacjach...
Włącz się w proces tworzenia polskich innowacji. Zostań ekspertem programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) poszukuje osób posiadających umiejętności i kwalifikacje do uczestnictwa w działaniach instytucji w największym programie wsparcia innowacyjności w Polsce -...
Miejsca Pamięci o Powstaniu Wielkopolskim na Ziemi Lubuskiej
Poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej rozpoczął cykl publikacji historycznych pod nazwą "Miejsca Pamięci o Powstaniu Wielkopolskim na Ziemi Lubuskiej".
Uczeń paryskiego gimnazjum wywalczył sprostowanie i przeprosiny od wydawcy podręcznika
Gdy Jakub zaprotestował na lekcji historii przeciwko kłamstwu we francuskim podręczniku na temat współudziału Polaków w eksterminacji Żydów w obozie koncentracyjnym w Treblince, zaczęto go nazywać w...
Unijni posłowie opowiadają się za europejskim sportem opartym na wartościach i zasadach fair play
Unia Europejska musi podjąć działania, kształtujące europejski model sportu oparty na solidarności, integracji, otwartej konkurencji i uczciwości - zawarto w sprawozdaniu przyjętym we wtorek na...
Tragiczny wypadek w okolicach Zgorzelca. Poszkodowanym jest kierowca z Wielkopolski
Policjanci z komendy rejonowej w Zgorzelcu wyjaśniają okoliczności wypadku drogowego, do którego doszło w piątek, 25 listopada w godzinach porannych na drodze krajowej nr 94 między Jędrzychowicami,...
Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny ogłasza nabór kandydatów na stanowisko Prokuratora Europejskiego
Zgłaszający się do konkursu kandydaci muszą być czynnymi sędziami lub prokuratorami, mieć co najmniej sześcioletni staż na stanowisku prokuratora lub sędziego, w tym nie mniej niż trzyletni okres...
Ogólnopolskie ćwiczenia dowódczo-sztabowe pod kryptonimem „Wolf-Ram-23”
Od poniedziałku 17 kwietnia do środy, na terenie całego kraju odbędą się ćwiczenia dowódczo-sztabowe pod kryptonimem „Wolf-Ram-23”. Celem działań jest doskonalenie umiejętności służb i ich reakcji...