W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku w celu zahamowania aktywności społeczeństwa dążącego do gruntownej reformy ustroju społeczno-politycznego PRL na terenie kraju wprowadzono stan wojenny.
Kilkadziesiąt lat wcześniej, 13 grudnia w efekcie zrywu narodowego doszło do podobnej sytuacji. Dotyczyła uczestników późniejszej Wielkiej Emigracji.
Wielki książę Konstanty podczas ucieczki z powstańczej Warszawy, po przekroczeniu granicy Królestwa Polskiego ogłosił wprowadzenie stanu wojennego na Ziemiach Zabranych. Tego samego dnia, Sejm ogłosił powstanie listopadowe powstaniem narodowym.
W grudniu 1981 roku po powołaniu Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego i wprowadzeniu stanu nadzwyczajnego, internowano działaczy opozycyjnych, zawieszono naukę w szkołach i na uczelniach, wprowadzono cenzurę korespondencji, przerwano łączność telefoniczną. Wprowadzono godzinę milicyjną, a władzę w kraju przejęło wojsko.
W następstwie „Solidarność” zaczęła organizować strajki. Jako pierwszy akcję protestacyjną rozpoczął Zakład Zespołów elektronicznych „UNITRA-UNITECH” w Białogardzie. W tym samym czasie dwóch ambasadorów poprosiło o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych. Sąd wojskowy PRL zaocznie skazał ich na karę śmierci.
13 grudnia jest pamiętnym dniem w historii Polski, znaczącym dla epoki Solidarności, jak i Wielkiej Emigracji z czasów Powstania Listopadowego.
Imprezy związane z 34. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego przez władze PRL będą organizowane w najbliższych dniach przez Instytut Pamięci Narodowej w całym kraju.
Leszno – 4-21 grudnia: Prezentacja wystawy „Wielkopolska w cieniu WRON-y”
Poznań – 17 grudnia: Dyskusja wokół książki Piotra Bojarskiego „Ściema” i Patryka Pleskota „Miasto śmierci. Pytania o morderstwa polityczne popełnione w Warszawie (1956–1989)” połączona z pokazem filmu Anny Piasek-Bosackiej „Pod opieką operacyjną” w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Bibliotece Raczyńskich
Zielona Góra – 4-21 grudnia: Prezentacja wystawy „NSZZ »Solidarność« i opozycja demokratyczna w Wielkopolsce 1980–1990”
Przydatne odnośniki:
http://www.13grudnia81.pl
http://ipn.gov.pl
—
Opr. Waldemar Roszczuk, fot. IPN/Łódź.
